حمید زرگری محقق معین و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس و مجری پروژه شناسایی ارقام نر تجاری خرمای کشور با استفاده از خصوصيات مورفولوژيکي در استان فارس بیان نمودند که  با توجه به تنوع واریته‌های نر خرمای موجود در استان فارس که از گرده آنها برای گرده‌افشانی ارقام ماده استفاده می‌شود لذا لزوم بررسي ژنتيكي ارقام مختلف نر خرماي استان و كشور و استفاده از صفات خوب آنها ضروري بنظرمي رسد .

وی اظهار داشتند که شناسایی ذخایر توارثی خرمای کشور، یکی از اساسی‌ترین اقدامات تحقیقات به نژادی در جهت ارتقای کیفیت و جایگاه تجاری خرمای کشور در عرصه های ملی و بین المللی می باشد. تاکنون در زمینه شناسایی ارقام خرما تحقیقات پراکنده ای در داخل و خارج ازکشور صورت گرفته است و در هر تحقیق ارقام و ژنوتیپ های متفاوتی از خرما بر اساس دیسکریپتورهای خاصی و با اندازه گیری پاره ای خصوصیات مورفولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته اند.لذا در فروردین ماه 1400 با رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی در باغ تحقیقاتی ایستگاه  تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی جهرم نسبت به بررسی و ثبت اطلاعات گل آذین، اسپات و گرده ارقام نر اقدام گردید. شایان ذکر است که شناسايي، تفکيک و ثبت مجموعه ژنوتيپ های (ژرم‌پلاسم) موجود از هر گیاه و از جمله خرما در کشور از جهت شناخت دقیق میزان تنوع ژنتیکی واقعی موجود و پتانسیل به نژادی در گزینش ارقام مطلوب و برتر و نیز از جهت ضمانت مالکیت معنوی و مادی ژنوتیپ‌های بومی برای کشور و جلوگیری از تاراج غیرقانونی آن‌ها توسط کشورهای دیگر یک اقدام بسیار مهم و اساسی است.

ارقام خرمای نر تحت بررسی از نظر خصوصیات مورفولوژیکی در گروه های مجزا قرار گرفته و از نظر ژنتیکی تفاوتهای قابل ملاحظه ای دارند.ارقام محصولات باغبانی در سطح تجاری در بيشتر کشورهای دنيا شناسایی و ثبت شده اند. اين کار به دلايل زیر بسیار حایز اهمیت است:

- ارقام تجاری و مهم و پايه‌های مهم محصولات باغبانی شناسايي مي‌شوند.

- چون ارقام تجاری پس از شناسايي و تأييد، ثبت مي‌شوند، امکان ثبت آنها در کشور ديگر به عنوان رقم موجود و بومی آن کشور وجود نخواهد داشت.

- موجودی ژرم‌پلاسم محصولات باغبانی کشور مشخص مي‌شود.

- با مشخص شدن حجم ژرم‌پلاسم هر محصول، امکان هدفمند شدن تحقيقات ضروری بر روی آن محصول فراهم مي‌شود. 

- امکان استفاده از حقوق مادی و معنوی محصول برای کشور و برای افراد اصلاح‌ کننده محصولات باغبانی فراهم مي‌شود.

- امکان افزايش تنوع محصولات باغبانی در بازار برای سلايق مختلف فراهم مي‌شود.

ارقام تحت بررسی پس از تهیه کلید شناسایی به نام جمهوری اسلامی ایران ثبت خواهند شد و با توجه به يافته هاي حاصل از اين پژوهش، تصوير جامع تري از ساختار ژنتيكي ارقام نر نخل خرما بدست خواهد آمد كه استفاده از آنها را برحسب مورد در برنامه بهنژادي ارقام نخل خرما ممكن مي سازد.

با توجه به اهمیت اقتصادی خرما به باغداران توصیه می گردد جهت افزایش عملکرد و بالابردن کیفیت و زودرسی و همچنین بازده اقتصادی و درآمدزایی بیشتر از گرده های سازگار با هر رقم ماده در منطقه خود استفاده نمایند.

تهیه کننده و ارسال خبر: دکتر حمید زرگری